Składki ZUS pracownika w zagranicznej podróży służbowej

W przypadku ustalenia podstawy wymiaru składek ubezpieczeniowych pracownika odbywającego zagraniczną podróż służbową nie stosuje się przepisów odnoszących się do kwoty przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy. Regulacja stanowiąca o ustalaniu podstawy wymiaru składek ZUS z uwzględnieniem kwoty tego wynagrodzenia ma zastosowanie wyłącznie do pracowników oddelegowanych do pracy za granicą (a nie odbywających podróż służbową).

O CO PYTAŁ PRZEDSIĘBIORCA?

Wnioskodawca zajmuje się budową instalacji elektrycznych. Otrzymał propozycję wykonania takich prac na terenie Niemiec. W celu realizacji zleconego kontraktu wysłał pracownika w podróż służbową. Pracownik w umowie o pracę ma określone wynagrodzenie na poziomie minimalnej płacy. Podczas realizacji tego kontraktu nie uległo zmianie miejsce wykonywania pracy określone w umowie o pracę, a nastąpiło jedynie polecenie wykonania zadania służbowego poza miejscem pracy. Usługi świadczone przez pracownika poza granicami Polski będą wykonywane w ramach podróży służbowej.

Wnioskodawca nie jest pewien, co przyjąć do podstawy wymiaru składek ubezpieczeniowych tego pracownika. Zastanawia się, czy będzie to faktycznie uzyskany przez tę osobę przychód (odpowiadający wynagrodzeniu określonemu w umowie o pracę), czy też przeciętne miesięczne wynagrodzenie. Jego zdaniem, w opisanej sytuacji, podstawę tę stanowi wynagrodzenie określone w umowie o pracę.

ZDANIEM ZUS:

Organ rentowy zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy w omawianym zakresie. Na wstępie przywołał § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek (…). Zgodnie z tym przepisem podstawy wymiaru składek ZUS nie stanowi część wynagrodzenia pracowników zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu zagranicznych podróży służbowych, za każdy dzień pobytu, z zastrzeżeniem, że tak ustalony miesięczny przychód tych osób (stanowiący podstawę wymiaru składek ubezpieczeniowych) nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy. Przy czym - jak zaznaczył - wskazany mechanizm ustalania podstawy wymiaru składek ZUS dotyczy wyłącznie pracowników skierowanych przez polskiego pracodawcę do wykonywania pracy za granicę, w sytuacji gdy zostają do niej oddelegowani, natomiast nie ma zastosowania do pracowników wysłanych w podróż służbową celem realizacji określonego zadania. Wyjaśnił, iż w tym przypadku zastosowanie znajduje § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia składkowego, zgodnie z którym podstawy wymiaru składek ZUS nie stanowią diety i inne należności z tytułu podróży służbowej pracownika - do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej.

Organ rentowy uznał więc, iż w sytuacji opisanej przez wnioskodawcę, podstawę naliczenia składek ZUS pracownikowi stanowi osiągnięty przez niego w danym miesiącu przychód, określony w umowie o pracę, pomniejszony o wyłączenia wynikające z przywołanego § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia składkowego.

(interpretacja indywidualna ZUS Oddział w Lublinie z dnia 23 kwietnia 2014 r., znak: WPI/200000/43/435/2014)

Komentarz redakcji

Należy dodać, iż w sytuacji, gdy diety i inne należności otrzymane przez pracownika odbywającego podróż służbową przekroczą wartości wynikające z przepisów dotyczących podróży służbowych pracowników sfery budżetowej, wówczas nadwyżka ponad te kwoty podlega oskładkowaniu.

Natomiast inne zasady stosuje się w przypadku ustalania podstawy wymiaru składek ZUS pracownikom oddelegowanym. W tej kwestii warto nadmienić, iż sądy nie zgadzają się z organem rentowym, który nakazuje stosować pracownikom oddelegowanym podstawę wymiaru składek w wysokości nie niższej niż kwota przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej (por. np. wyrok SN z dnia 14 listopada 2013 r., sygn. akt II UK 204/13). Z kolei nie ma sporów co do ustalenia wysokości takiej podstawy, jeśli osiągnięty przez oddelegowanego pracownika przychód, po odliczeniu równowartości diet, jest wyższy od przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. W tym przypadku podstawę tę stanowi ustalona w ten sposób kwota tego przychodu.