Wysokość diety w zagranicznej podróży służbowej

Pracownik zatrudniony w firmie prywatnej przez kilka dni przebywał w podróży służbowej w Czechach. Według rozporządzenia w sprawie podróży służbowych dieta za dobę podróży do Czech wynosi 41 euro. Czy taka wysokość diety dotyczy tylko firm ze sfery budżetowej, czy także prywatnej? Czy można obniżyć wysokość tej diety?

Wysokość oraz warunki ustalania należności przysługujących pracownikowi z tytułu podróży służbowej określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 167), zwane rozporządzeniem delegacyjnym. Zasadniczo jego przepisy obowiązują w jednostkach sfery budżetowej, ale w określonych przypadkach stosuje się je także u pracodawców prywatnych.

Kodeks pracy reguluje podróże służbowe pracowników zatrudnionych w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej na obszarze kraju oraz poza jego granicami. W art. 77⁵ § 3 K.p. odnosi się też do pracodawców innych niż należący do sfery budżetowej. W przepisie tym ustanawia, że pracodawca spoza sfery budżetowej warunki wypłacania należności z tytułu podróży służbowej powinien określić w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie wynagradzania albo w umowie o pracę, jeżeli nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu wynagradzania. Jednocześnie w art. 77⁵ § 4 K.p. ustawodawca wskazał, że wysokość diety za dobę podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju nie może zostać określona w przepisach zakładowych lub w umowie o pracę w wysokości niższej niż dieta z tytułu podróży krajowej dla pracownika sfery budżetowej. Obecnie dieta z tytułu podróży krajowej wynosi 30 zł, co oznacza, że postanowienia regulaminowe u pracodawcy spoza sfery budżetowej w sprawie diet w podróży służbowej lub umowa o pracę nie mogą ustalać diety z tytułu podróży krajowej i zagranicznej w wysokości niższej niż 30 zł. Przy czym, obniżenie diety zagranicznej do 30 zł za dobę podróży służbowej zagranicznej będzie zgodne z prawem dopiero wtedy, gdy odpowiednie postanowienia będzie zawierał układ zbiorowy pracy lub regulamin wynagradzania albo umowa o pracę, jeżeli u pracodawcy nie obowiązują przepisy zakładowe.

Jeżeli układ zbiorowy pracy, regulamin wynagradzania lub umowa o pracę u pracodawcy prywatnego nie zawierają postanowień dotyczących warunków wypłacania i wysokości należności z tytułu podróży służbowej, w takiej sytuacji pracownikowi przysługują należności na pokrycie kosztów podróży służbowej wynikające z powołanego na wstępie rozporządzenia w sprawie podróży służbowych pracowników sfery budżetowej.

W sytuacji przedstawionej w pytaniu nie jest wiadomo, czy kwestia wysokości należności z tytułu podróży służbowych została uregulowana w układzie zbiorowym pracy, regulaminie wynagradzania lub w umowie o pracę. Jeśli brak jest takich postanowień w powołanych przepisach zakładowych lub w umowie o pracę, wówczas pracodawca stosuje przepisy rozporządzenia w sprawie podróży służbowych. Natomiast gdy kwestie te uregulował we wskazanych przepisach zakładowych lub w umowie o pracę, to stosuje uregulowania wewnątrzzakładowe.

Przykład

W zakładzie prywatnym nie uregulowano kwestii wypłacania należności z tytułu podróży służbowej w umowie o pracę (układ zbiorowy ani regulamin w firmie nie obowiązują). Pracownik przez 3 dni przebywał w delegacji w Czechach.

Za dobę podróży przysługuje mu dieta w wysokości 41 euro (zgodnie z rozporządzeniem delegacyjnym), gdyż kwestie należności z tytułu podróży służbowej w kraju i za granicą nie zostały w firmie w ogóle uregulowane.